نگاهی به درآمد تیم‌ها از حضور در لیگ قهرمانان اروپا

مرحله‌ی یک‌هشتم نهایی لیگ قهرمانان اروپا سرانجام به پایان رسید و شاید جالب باشد که به درآمدهایی که باشگاه‌های پنج لیگ معتبر اروپا تا به اینجا کسب کرده‌اند، نگاهی بیندازیم.

مجموع پولی که از مرحله گروهی به بعد در لیگ قهرمانان بین باشگاهها تقسیم شده، با 681 میلیون یورو افزایش (54 درصد)، از 1.269 میلیارد یورو در فصل قبل به 1.950 میلیارد یورو در این فصل رسیده است. این  درآمد با توجه به موارد زیر به هر تیم تعلق گرفته است:

1. پاداش حضور معادل 488 میلیون یورو (25 درصد)
2. سطح عملکرد معادل 585 میلیون یورو (30 درصد). این سهم بر اساس عملکرد تیم در فصل جاری رقابتها است.
3. سهم حق پخش کشوری معادل 292 میلیون (15 درصد). این سهم بر اساس نسبت ارزشِ بازارِ حقِ پخشِ تلویزیونی کشورها به تیم‌های آن کشور اختصاص می‌یابد . به عنوان مثال، تیم اول لیگ برتر انگلیس 40% ، تیم دوم 30%، تیم سوم 20% و تیم چهارم 10% از این سهم را دریافت خواهد کرد.
4. ضریب رتبه‌ای معادل 585 میلیون یورو (30 درصد). این درآمد بر اساس عملکرد ده ساله تیم های حاضر، اختصاص داده شده است.

تمام 32 تیمی که به مرحله گروهی این رقابت‌ها در فصل 20-2019 رسیدند، مبلغ 15.25 میلیون یورو تحت عنوان پاداش حضور دریافت می‌کنند.

بابت عملکرد در فصل جاری نیز 2.7 میلیون و 900 هزار یورو به ترتیب برای هر برد و مساوی به تیم‌ها تعلق می‌گیرد. پاداش عملکردی نیز که به هر تیم برای صعود به هر کدام از مراحل بالاتر تعلق می‌گیرد به این صورت است: 9.5 میلیون یورو برای حضور در مرحله یک‌هشتم نهایی، 10.5 میلیون یورو برای مرحله یک‌چهارم نهایی، 12 میلیون برای مرحله نیمه‌نهایی، 15 میلیون یورو برای بازی فینال و 9 میلیون یورو برای تیم قهرمان.

بنابراین، حداکثر پاداشی که هر تیم می‌تواند از لیگ قهرمانان دریافت کند (بدون در نظر گرفتن سهم حق پخش کشوری و ضریب رتبه‌ای) به رقم خیره کننده 82.5 میلیون یورو می رسد که 44 درصد (25.3 میلیون یورو)  بیشتر از فصل قبل است.

برای درک بهتر از اینکه یک باشگاه چقدر می‌تواند از لیگ قهرمانان درآمد کسب کند، نگاهی به تیم منچسترسیتی می‌اندازیم. با فرض اینکه همه تیم‌های انگلیسی در مرحله یک‌هشتم نهایی حذف شوند و این تیم با برنده شدن در تمام مسابقات گروهی قهرمان این مسابقات شود، درآمد منچستر سیتی به رقم باورنکردنی 134 میلیون یورو خواهد رسید.

همه رقم‌های ذکر شده در این آنالیز قطعی هستند، به جز سهم حق پخش کشوری که براساس رتبه‌ی هر تیم در لیگ کشور خود در فصل قبل و مرحله ای که هر تیم در فصل جاری تا آن بالا می‌رود (که به نسبت میزان پیشروی هر تیم متفاوت خواهد بود)، محاسبه می‌شود. باید خاطر نشان کرد که جزییات تاثیر ساختار جدیدِ تک بازی – به جای بازی‌های رفت و برگشتی – بر سهم حق پخش کشوری مشخص نیست. همچنین یوفا اطلاعاتی در مورد برگرداندن قسمتی از هزینه‌ها به شبکه‌های تلویزیونی به علت کاهش درآمد بر اثر ویروس کرونا ارائه نداده است؛ بر این اساس قسمتی از این تحلیل بر مبنای تخمین‌های اولیه است.

بعد از دور یک‌هشتم، میزان درآمد کسب شده به میلیون یورو توسط تیم‌ها به این صورت است؛ پی اس جی 106، بارسلونا 104، منچستر سیتی 99، اتلتیکو مادرید 95، یوونتوس 87، رئال مادرید 84، چلسی 81 و لستر سیتی 80.

با نگاهی به توزیع درآمد حاصله از لیگ قهرمانان در فصل جاری، اهمیت ضریب رتبه‌ای مشهود خواهد بود. همین طور حق پخش کشوری به مراتب تاثیر کمتری در درآمد کل نسبت به گذشته دارد. این امر منجر به سهم پاداش بالاتر برای تیم‌های باسابقه‌ی موفقیت بیشتر در مقایسه با تیم‌هایی که سهم حق پخش کشوری‌شان بالاتر بوده، شده است.

به محض کسب مجوز حضور در بین 32 تیم جام باشگاه‌ها، هر تیم سهمی معادل 15.25 میلیون یورو بابت پاداش حضور دریافت می‌کند.

بایرن مونیخ با دریافت 37.8 میلیون یورو بیشترین سهم را بابت عملکرد در بین تیم‌های حاضر دریافت کرده است. این تیم 16.2 میلیون یورو بابت برد در مرحله گروهی (هر برد 1.7 میلیون یورو)، 1.6 میلیون یورو بابت پاداش‌های تقسیم نشده که براساس تعداد برد تیم‌ها در مرحله گروهی تقسیم می شوند و 9.5 و 10.5 میلیون یورو برای رسیدن به جمع شانزده و هشت تیم پایانی دریافت کرده است.

ضریب رتبه‌ای بر اساس عملکرد ده سال گذشته در لیگ قهرمانان و همین طور امتیاز اضافه بابت عملکرد در لیگ یوفا تعیین می‌شود. کل درآمد بابت ضریب رتبه‌ای 585 میلیون یورو است که  به واحد‌های برابر به ارزش 1.108 میلیون یورو تقسیم شده‌اند. رئال مادرید با بالاترین ضریب رتبه‌ای و کسب ۳۲ واحد 35.5 میلیون یورو و آتالانتا با کسب دو واحد 2.2 میلیون یورو از این بابت درآمد داشته‌اند.

حق پخش کشوری بر مبنای حق پخشی است که هر کشور برای مسابقات در سال گذشته پرداخت کرده است. انگلیس بیشترین حق پخش را در میان کشورها دارا است که بین چهار تیم تقسیم می‌شود. در عین حال پی اس جی با کسب 26 میلیون یورو بیشترین درآمد را از این بابت داشته است که دلیل آن تقسیم این درآمد در بین تنها سه تیم فرانسوی است.

منچستر سیتی با 99 میلیون یورو بیشترین درآمد را در بین تیم های انگلیسی بابت عملکرد و سهم حق پخش کشوری به خود اختصاص داده است. چلسی و لیورپول با وجود حذف در مرحله قبل، به ترتیب 81 و 80 میلیون یورو از این بابت دریافت کرده‌اند. این در حالی است که درآمد فینالیست‌های سال قبل، تاتنهام و لیورپول، به علت عدم حضور در مرحله‌ی بعد کاهشی 27 و 29 میلیون یورویی را نسبت به فصل قبل شاهد بوده است.

دلیل درآمد بالای چلسی بالا بودن ضریب رتبه‌ای این تیم (در ده سال گذشته) است؛ ضریبی که باعث درآمد 31 میلیون یورویی از این بابت در سال جاری شده است. درست برخلاف چلسی، تاتنهام به دلیل رتبه‌ی چهارمی فصل قبل و به دنبال آن سهم حق پخش کشوری کمتر و همچنین به عنوان ناموفق‌ترین تیم در ده سال گذشته در بین چهار تیم انگلیسی حاضر در رقابت‌ها، کمترین درآمد را از مسابقات جام باشگاه‌های اروپا داشته است.

در بین تیم‌های اسپانیایی، بارسلونا به لطف بهترین عملکرد و بیشترین سهم حق پخش کشوری، بیشترین درآمد را تا به اینجای کار به خود اختصاص داده است. در عین حال رئال مادرید بیشترین درآمد را از ضریب رتبه‌ای به دلیل عمکلرد بهتر در طول ده سال گذشته نسبت به سایر تیم‌های اسپانیایی دارد. درآمد باشگاه‌های بارسلونا، رئال مادرید، اتلتیکو مادرید و والنسیا از رقابت‌ها تا به اینجا به ترتیب 104، 95، 84 و 61 میلیون یورو بوده است.

تیم‌های اسپانیایی به لطف بیشترین موفقیت در طول ده سال گذشته بیشترین درآمد را از ضریب رتبه‌ای داشته‌اند، به نحوی که در جدولِ بالاترین درآمد بابت این ضریب رئال مادرید با 35 میلیون یورو در صدر و بارسلونا با 34 میلیون یورو و اتلتیکو با 32 میلیون یورو در مکان‌های دوم و چهارم قرار دارند.

در بین تیم‌های آلمانی، بایرن‌مونیخ با 98 میلیون یورو به علت بهترین عملکرد، بیشترین سهم حق پخش کشوری و بهترین ضریب رتبه‌ای، بیشترین درآمد را تا به اینجای کار داشته است. بعد از آن و با فاصله زیاد تیم‌های بورسیادورتموند با درآمد 69 میلیون یورو، لایپزیگ با 60 میلیون یورو و بایرلورکوزن با 41 میلیون یورو قرار دارند.

بیشترین تاثیر بر درآمد بایرن را عملکرد این تیم در مرحله‌ی گروهی داشته است؛ 6 برد ( ارزش هر برد 2.7 میلیون یورو). در حالی که لورکوزن به دلیل عدم صعود کمترین درآمد را بابت عملکرد داشته است. عدم سابقه لایپزیگ در رقابت‌ها نسبت به بایرن مونیخ به معنی درآمد کمتر بابت ضریب رتبه‌ای است؛ درآمد 33 میلیون یوروی بایرن در مقابل درآمد 6 میلیون یوریی لایپزیگ از این بابت.

یوونتوس با 87 میلیون یورو درآمد، به علت بالاترین ضریب رتبه‌ای و بیشترین حق پخش کشوری در بین تیم‌های ایتالیایی، بیشترین درآمد را از رقابت‌ها تا به حال داشته است. با وجود حذف بانوی پیر در مرحله یک‌هشتم، همچنان درآمد این تیم فاصله زیادی با ناپولی با 70 میلیون، آتالانتا با 57 میلیون و اینتر با 44 میلیون یورو دارد.

با وجود راه‌یابی آتالانتا به مرحله یک‌چهارم نهایی، درآمد 57 میلیون یورویی این تیم فاصله معناداری با درآمد یوونتوس و ناپولی دارد. فاصله‌ای که قسمت عمده‌ی آن به دلیل فاصله ضریب رتبه‌ای این تیم نسبت به دو تیم ایتالیایی دیگر است؛ موضوعی که موید این نکته است که در مدل توزیع درآمدی جدید، تیم‌های قدیمی و بزرگ در برابر تیم‌های نوظهور محافظت می‌شوند.

پاریسن ژرمن در بین تیم‌های فرانسوی با 106 میلیون یورو، بیشترین درآمد را تا به اینجای کار کسب کرده است. دلیل این برتری عملکرد بهتر، بیشترین سهم حق پخش کشوری و بهترین ضریب رتبه‌ای است. بعد از پی اس جی، لیون با 77 میلیون و لیل با 38 میلیون یورو در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

نکته‌ی جالب درآمد 38 میلیون یورویی لیل از رقابت‌ها با وجود تنها یک مساوی از مرحله گروهی است. لیون نیز به واسطه‌ی موفقیت‌های سالیان گذشته در اروپا 18 میلیون یورو بابت ضریب رتبه‌ای به جیب زده است.

هر چند که هیچ باشگاهی خارج از پنج لیگ معتبر اروپایی موفق به حضور در بین 16 تیم پایانی نشدند، بعضی از آنها درآمد هنگفتی از رقابت‌های لیگ قهرمانان کسب کردند. با در نظر گرفتن حق پخش کشوری، بیشترین درآمد متعلق به بنفیکا با 52 میلیون یورو، آژاکس با 48 میلیون یورو، شاختار دونتسک با 44 میلیون یورو و زنیت با 42 میلیون یورو است.

علاوه بر تحلیل درآمد تیم‌های حاضر در رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا، نگاهی کوتاه به درآمدهای مشابه در لیگ اروپا بیاندازیم. به وضوح درآمد ناشی از این رقابت‌ها به مراتب پایین‌تر از لیگ قهرمانان است، به طوری‌که منچستر یونایتد، ولورهمپتون و آرسنال هر یک به ترتیب 27، 25 و 22 میلیون یورو تا به حال از لیگ اروپا درآمد داشته‌اند.

همان طور که مشخص است، درآمدهای اروپایی تیم‌های منچستر یونایتد و آرسنال بسیار پایین‌تر از فصل گذشته است؛ یونایتد با 59 میلیون پوند کاهش (حضور در لیگ قهرمانان در سال قبل) و آرسنال با 15 میلیون پوند کاهش (فینالیست سال قبل لیگ اروپا). با این حال در صورت موفقیت یونایتد در اروپا 10 تا 11 میلیون پوند به این درآمدها افزوده خواهد شد.

بار دیگر باید تاکید کنیم که تمام این آمار و ارقام بر اساس تخمین است؛ مشخصا به علت فرضیاتی که در مورد حق پخش کشوری طرح شد. هر چند که درآمدها تابع موفقیت تیم‌ها در ادامه‌ی رقابت‌ها خواهد بود، اما این تحلیل تخمین مناسبی از میزان درآمد بابت مسابقات لیگ قهرمانان به ما می‌‎دهد.

امر مسلم این است که حضور در این رقابت‌ها از نقطه نظر مالی بیش از پیش جذاب شده و این باعث قوام مالی باشگاه‌های برتر از پنج لیگ معتبر اروپایی شده است. با درآمد بالاتر از لیگ قهرمانان، احتمال حضور در این رقابت‌ها در فصل آینده بیشتر خواهد بود، که خود دوباره درآمد بالاتر را به دنبال دارد؛ چرخه‌ای تکرار شدنی برای تیم‌های بزرگ.