صدمات تعطیلی ناشی از ویروس به منچستر یونایتد

منبع: فایننشال تایمز

به احتمال فراوان تاثیرات همه گیری ویروس کرونا و به درازا کشیده شدن لیگ باعث لطمه جدی به وضع اقتصادی باشگاه‌های فوتبال خواهد شد.

با وجود عملکرد نه چندان موفق منچستریونایتد در زمین، همچنان شیوه کسب و کار باشگاه به طرز چشمگیری موفق بوده است. عکس از AP

منچستریونایتد پر درآمدترین باشگاه در ارزشمندترین لیگ دنیا، یعنی لیگ برتر انگلیس است. ولی با تعلیق بازی ها در اروپا به دنبال همه گیری ویروس کرونا، حتی این غول مالی فوتبال نیز در معرض خطر قرارگرفته است. این را یکی از افراد آگاه به وضعیت کسب و کار باشگاه اینگونه تایید می‌کند: «هر باشگاه فوتبالی که فوتبال بازی نکند قادر به ادامه حیات نخواهد بود».

در ماهی که گذشت، سهام باشگاه که دارای ارزشی در حدود دو نیم ملیارددلار در بورس نیویورک بود، تقریبن یک سوم ارزش خود را از دست داد. هر چند که تا قسمتی از این ضرر متعاقبا و تا اندازه‌ای جبران شد، ولی همچنان سهام باشگاه ازابتدای سال متحمل ضرری 20 درصدی شده است. با تصمیم بیست عضو لیگ برتر،بازی ها تا مدتی نامعلوم تعلیق شده است. تعلیق بازی ها به معنای نبود پخش تلویزیونی و همینطور نبود درآمد روز بازی است. منابعی که روی هم بیشتر از پنجاه درصد درآمد 627 میلیون پوندی به دست آمده فصل پیش باشگاه را در بر می‌گرفت. تنها با ادامه تمام بازی ها -که در آن یونایتد 11 بازی دیگر دارد- قراردادهای حق پخش چند ساله لیگ برتر با ارزش 9 میلیارد پوندی به صورت تمام و کمال اجرا خواهدشد. هر کدام از این قراردادها ارزشی بین 100 تا 150 میلیون پوند برای هر باشگاه در هر فصل دارد. با این وجود نحوه مواجهه منچستر -که بر اساس نظر تحلیلگران نماد کسب و کار در صنعت فوتبال است- با چالش پیش آمده به شدت زیرنظر خواهد بود.

با توجه به مدلی که به طرز وسیعی توسط رقبا کپی برداری شده، باوجود عملکرد نه چندان موفق منچستریونایتد درزمین همچنان شیوه کسب و کار باشگاه به طرز چشمگیری موفق بوده است. استحکام مالی باشگاه بر اساس نظر اد وودوارد به این دلیل است که «نتایج بازی‌ها تاثیر معنا داری برعملکرد ما در بخش تجاری باشگاه ندارد». اما هیچ کس در باشگاه سناریوی بازی نکردن مانند شرایط فعلی را در نظر نگرفته بود.

درآمد سالانه یک دهه اخیر چند باشگاه ثروتمند اروپایی به اضافه تیم‌های میلان و اینتر و یوونتوس در ایتالیا

درحال حاضر طبق نظر مدیران اجرایی حاضر و سابق و دیگر نزدیکان به ارکان باشگاه، احتمال جدی در مورد تغییر شکل فوتبال باشگاهی در انگلیس به دلیل ویروس کرونا وجود دارد. چناچه یکی از افراد اذعان دارد که «ما خواهان داشتن یک صنعت فوتبال سالم هستیم. نمی توانیم شاهد ورشکسته شدن باشگاه ها (به دلیل ویروس) باشیم».

یونایتد، در سال 2005 توسط خانواده گلیزرها با شیوه خرید اهرمی[1] با ارزشی نزدیک به 790 میلیون پوند خریداری شد. طرفداران نیز مدت مدیدی است که به این سیاست منتقد هستند و اعتقاد دارند اگر به خاطر وام سنگین با ارزشی بیش ازیک میلیارد پوند که باشگاه را مجبور به پرداخت بهره کلان، هزینه بالای تامین سرمایه و سود پرداختی به سهام داران و دیگر هزینه ها از زمان تصاحب باشگاه توسط گلیزرها نمی کرد، باشگاه می توانست چه در زمین و چه در خارج از زمین بسیار موفق تر باشد. با وجود اینکه بر اساس آخرین صورتهای مالی، باشگاه بیشتراز 10 میلیون وجه نقد دراختیار دارد، اما با هزینه خریداری بازیکنانی چون مگوایر و برونو فرناندز، نقدینگی باشگاه حتی قبل از اتفاقات ویروس کرونا تحت تاثیر قرارگرفته بود. بدهی خالص باشگاه در نیمه نخست سال، با بیشتر از 23 درصد افزایش به مبلغی در حدود 391 میلیون پوند رسیده است.

سران باشگاه حاضر به اظهارنظر در مورد سوالهای دقیق و جزئی پیرامون وضعیت کسب و کار باشگاه نیستند و به این گفته بسنده کردند که اولویت باشگاه «حفظ سلامتی کارمندان، بازیکنان، طرفداران و ساکنین محلی است که درآن به کار مشغولیم». چنانچه بازی‌ها تا آخر ماه ژوئیه با پایان نرسد باشگاه با یک مشکل اساسی روبرو خواهد بود. تمام قراردادهای تجاری و بازیکنان به نحوی تنظیم شده که تا آن زمان باید پایان پذیرد، و هنوز مشخص نیست که آیا پخش کننده های تلویزیونی تمام تعهد خود را در صورت تمدید لیگ پرداخت خواهند کرد یا خیر. همین طور تعدادی از قراردادهای بازیکنان به پایان خواهد رسید و بازیکنان اجازه خواهند داشت تا به صورت بازیکن آزاد به هر باشگاه دیگری منتقل شوند. البته فیفا درعین حال پیش نویس طرح هایی درمورد تمدید قرارداد بازیکنان در صورت تمدید لیگ تا زمانی که لیگ ها به پایان رسد، تهیه کرده است.[2]

درهر صورت، بحث هایی میان مدیران اجرایی لیگ برتر در مورد ادامه لیگ در ابتدای ماه مه بدون تماشاگروجود دارد، تا با فدا کردن درآمد بلیط فروشی اقلا بتوانند درآمد مهم‌تر حق پخش تلویزیونی را حفظ کنند. هفته های گذشته نیز یونایتد به صاحبان بلیط فصلی خود تضمین داد که در صورت ادامه بازی‌ها پشت درهای بسته مبالغی را به آن‌ها مسترد خواهد کرد. با این حال با توجه دستور تعطیلی دولت انگلیس و منع تجمع بیش از دو نفر، هنوز حتی مشخص نیست که چه زمانی بازیکنان اجازه تمرین گروهی خواهند داشت، چه رسد به اینکه بخواهد مسابقات فوتبال از سر گرفته شود.

البته تا به حال آزمایش هیچ کدام از بازیکنان منچستر یونایتد مثبت نبوده است. باشگاه نیز در جایگاه مالی مستحکم تری نسبت به رقبا از منظر قراردادهای حمایت مالی و تبلیغاتی قراردارد. از این بابت که درصد بالاتری از درآمد باشگاه نسبت به دیگر باشگاه ها از این طریق حاصل می شود. فصل گذشته ارزش این قراردادها 275 میلیون پوند بود که 44 درصد درآمد کلی باشگاه را شامل می‌شد.

افراد آگاه به قراردادهای باشگاه اظهار دارند که با توجه به عقود چندین ساله در این قراردادها، حامیان مالی احتمالا ملزم به پرداخت مبالغی که تعهد کرده‌‌اند، حتی در صورت لغو مسابقات خواهند بود. اما از سوی دیگر مدیران ارشد سابق متذکر شده‌اند که قراردادهای حمایت مالی دارای بند‌های اضطراری یا فورس ماژوری هستند که تاکنون هیچ‌گاه در عمل استفاده نشده‌اند و می توانند به رفع تکلیف از پرداخت تعهدات منجر شوند. دیگر باشگاه‌های اروپایی نیز همزمان مشغول رایزنی با حامیان مالی هستند. از جمله بعضی از آنها که به دادن پیشنهاد یک سال تمدید قرارداد با تخفیف منجر شده است.

ولی با داشتن جایگاه پنجمی در لیگ و احتمال بالا برای صعود به جام باشگاه‌های اروپا در فصل آتی، به پایان رساندن این فصل برای باشگاه نیز حیاتی است. مسابقات ارزشمندی که در آن 2 میلیارد پوند در مجموع نصیب تیم‌های شرکت کننده می‌شود. براساس قرارداد ده ساله و 750 میلیون پوندی پیراهن باشگاه با آدیداس، درصورتی که یونایتد موفق به حضور در جام باشگاه‌های اروپا در دو فصل پیاپی نشود، متحمل جریمه ای 22/5 میلیونی خواهد شد. مشکل دیگر نیز پیدا کردن حامی مالی جدید به دلیل احتمال عدم تمدید قرارداد از سوی شرکت خودرو سازی شورولت خواهد بود. قراردادی هفت ساله با ارزش 559 میلیون پوند که در سال 2022 به پایان خواهد رسید. در بحبوحه بحران ویروس کرونا و موانع رکود اقتصادی جهانی که همراه با تعدیل کارمندان و کاهش هزینه ها بوده است، تردیدهایی در مورد ثابت نگه داشتن هزینه‌های بازاریابی نیز به وجود آمده است. جان تینکر از گروه تحقیقاتی گابلی (Gabelli) اظهارمی دارد که «در زمان بحران نقدینگی، شما به کاهش انواع هزینه‌ها روی خواهید آورد و هزینه تبلیغات برند در صدر این لیست قرار دارد».

با این وجود آقای تینکر به فرصت‌های پیش روی باشگاه‌های بزرگ اشاره دارد. بازار نقل و انتقال بازیکنان احتمالا به دلیل اجبار باشگاه‌های در حال تقلا به فروش فوری بازیکنان مهم خود، با رکود مواجه خواهد شد. تیم‌های بزرگ خواهند توانست با بهره بردن از این فرصت، استعدادهای برتر تیم های رقیب و کوچک تر را با قیمتی نازل گلچین کنند.

با تمام این اوصاف، موضع باشگاه منچستر یونایتد این است که «اکنون بسیار زود است تا هر گونه اثر کوید-19 بر کسب و کار ما بررسی شود. ما به دلیل قدرت زیربنایی تجاری و شرکتی، در وضعیت نسبتا مستحکمی قرارداریم».

[1] خرید اهرمی یا leverage buyout، تصاحب یک شرکت با استفاده از وام است. به این صورت که خریدار با اخذ وام به اسم شرکت، سهام دیگر سهام داران باشگاه را خریداری می کند، که در این حالت شرکت خریداری شده حتی می تواند تا چندین برابر ارزش دارایی خود در ترازنامه، وام داشته باشد. برطبق آخرین ترازنامه گزارش شده یونایتد، اکنون حدود 70 درصد دارایی های باشگاه از طریق وام تامین مالی شده است.

[2] این طرح در فیفا تصویب و به باشگاه‌ها و بازیکنان ابلاغ شد. قراردادهایی که در پایان فصل جاری تمام می‌شد، به صورت خودکار تا پایان رسمی لیگ‌های امسال تمدید خواهد شد.